📌 Giriş
Ceza davalarında sıkça karşılaşılan Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) kararı, sanığın mahkumiyetine rağmen belirli şartlar altında cezanın infaz edilmemesini sağlayan bir hukuki mekanizmadır. HAGB, kişinin sabıka kaydına işlenmez ve belirlenen denetim süresi içinde herhangi bir suç işlemezse ceza ortadan kalkar.
Bu yazıda, HAGB kararının ne olduğunu, şartlarını, hukuki sonuçlarını ve nasıl kaldırılabileceğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
📌 HAGB Kararı Nedir?
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), mahkeme tarafından verilen bir mahkumiyet kararının açıklanmasının ertelenmesi anlamına gelir. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) değil, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenmiştir.
CMK 231/5: Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonucunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası ise ve sanığın tekrar suç işlemeyeceğine dair mahkemede kanaat oluşursa, mahkeme HAGB kararı verebilir.
Yani HAGB bir beraat kararı değildir, ancak cezanın belli bir süre (denetim süresi) içinde askıya alınmasını sağlar.
📌 HAGB Kararının Şartları Nelerdir?
Bir mahkeme HAGB kararı verebilmek için şu 5 temel şartın sağlanması gerekir:
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| 1. Suçun cezası 2 yıl veya daha az olmalı | Hapis cezası 2 yıl veya altı olmalı. Adli para cezalarında da uygulanabilir. |
| 2. Sanığın sabıkası olmamalı veya iyi hali göz önünde bulundurulmalı | Daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamışsa veya mahkeme sanığın tekrar suç işlemeyeceğine kanaat getirirse HAGB uygulanabilir. |
| 3. Sanık, HAGB kararını kabul etmeli | Sanık, HAGB’yi reddedebilir. Reddettiğinde normal yargılama süreci devam eder. |
| 4. Mahkeme, sanığın suç işlemekten kaçınacağına kanaat getirmeli | Hakim, sanığın gelecekte suç işlemeyeceğine inanıyorsa HAGB kararı verebilir. |
| 5. Mağdurun veya kamunun zararları giderilmiş olmalı | Eğer suç bir mağdura zarar verdiyse, zarar telafi edilmelidir. |
Bu şartlar sağlanmazsa HAGB kararı verilemez.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
📌 HAGB Kararının Hukuki Sonuçları
HAGB kararı verildiğinde, mahkeme sanık hakkında verilen hükmü açıklamaz ve belirlenen süre içinde yeni bir suç işlenmezse karar ortadan kalkar. Hukuki sonuçları ise şunlardır:
1. HAGB Kararı Sabıka Kaydına İşlenmez
- HAGB kararları Adli Sicil Kaydı’na (sabıka kaydı) işlenmez.
- Ancak, Gizli Arşiv Kaydı’nda 5 yıl boyunca saklanır.
2. Denetim Süresi (5 Yıl) Boyunca Yeni Suç İşlenmemeli
- Sanık, 5 yıl içinde bilerek yeni bir suç işlerse, önceki hüküm açıklanır ve infaz edilir.
- 5 yıl içinde suç işlemezse, dava düşer ve ceza ortadan kalkar.
3. Kamu Görevlerine ve Memurluğa Engel Teşkil Etmez
- HAGB kararı, kişinin devlet memuru olmasına engel olmaz.
- Ancak, bazı meslekler için güvenlik soruşturmasında arşiv kayıtları incelenebilir.
4. Yabancılar İçin Vize ve Vatandaşlık Başvurularında Sorun Çıkarabilir
- HAGB, Türkiye’de suç kaydı olarak görünmese de, bazı ülkeler arşiv kaydını dikkate alabilir.
📌 HAGB Kararı Kaldırılabilir mi?
HAGB kararına itiraz edilebilir, ancak temyiz edilemez. İşte kaldırma yolları:
- Mahkemeye İtiraz (CMK 231/12)
- HAGB kararına itiraz süresi 7 gündür.
- İtiraz, üst mahkemeye yapılır ve itiraz kabul edilirse normal yargılama devam eder.
- Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru
- Eğer HAGB kararının hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız, Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz.
📌 HAGB Hangi Suçlar İçin Uygulanamaz?
Bazı suçlar için HAGB kararı verilmesi yasaktır. İşte bu suçlardan bazıları:
- Cinsel suçlar (Taciz, istismar vb.)
- Uyuşturucu ticareti
- Terör suçları
- Anayasal düzene karşı suçlar
- Kaçakçılık ve organize suçlar
Bu suçlardan herhangi birini işleyen bir sanık HAGB’den yararlanamaz.
📌 Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. HAGB kararı sabıka kaydına işlenir mi?
Hayır, sabıka kaydında görünmez. Ancak, gizli arşiv kaydında 5 yıl boyunca tutulur.
2. HAGB kararı kesinleşirse itiraz edilebilir mi?
Evet, kararın verilmesinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir.
3. HAGB süresi dolunca tamamen silinir mi?
Evet, 5 yıl içinde suç işlemezseniz, dosya tamamen kapanır ve silinir.
4. HAGB alan kişi devlet memuru olabilir mi?
Evet, HAGB memuriyete engel değildir. Ancak, bazı güvenlik soruşturması gerektiren mesleklerde sorun yaratabilir.
5. HAGB kararını kabul etmezsem ne olur?
HAGB’yi reddederseniz, normal yargılama devam eder ve ceza infaz edilir.
6. HAGB ile ertelenmiş ceza arasındaki fark nedir?
HAGB’de ceza açıklanmaz, ancak ceza ertelemesinde hüküm kesinleşir ve infaz süreci ertelenir.
📌 Sonuç
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), cezanın infaz edilmemesini ve belirli bir süre sonunda tamamen ortadan kalkmasını sağlayan önemli bir hukuki uygulamadır. Ancak, denetim süresi boyunca dikkatli olunmalı ve yeni bir suç işlenmemelidir. Aksi halde, mahkeme hükmü açıklar ve infaz süreci başlar.
No responses yet