Giriş: İdareye Karşı Açılan Davalarda Süre Neden Önemlidir?
Kamu kurumları tarafından verilen kararlar, işlemler ya da eylemler, bireylerin temel haklarını etkileyebilir. Bu tür işlemlerden zarar gören vatandaşların başvurabileceği en temel yol, idare mahkemesinde dava açmaktır. Ancak bu davaların açılabileceği süreler kanunla sıkı şekilde düzenlenmiş olup, süre geçirildiğinde hak arama imkanı ortadan kalkar.
Bu yazıda, “idare mahkemesi dava açma süresi” nedir, hangi işlemler için ne kadar sürede dava açılır, istisnalar ve püf noktaları nelerdir, tüm yönleriyle açıklıyoruz.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
İdare Mahkemesi Nedir?
İdare mahkemesi, kamu kurumlarının işlemlerine karşı açılan davaların görüldüğü, adli yargıdan ayrı bir yargı koludur.
Görev alanı:
- İptal davaları
- Tam yargı davaları
- İdari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar
Dava Açma Süresi Neden Belirlenmiştir?
Kamu düzeninin korunması, işlemlerin belirliliği ve idarenin sürekli sorumlu tutulmaması amacıyla, belirli süre içinde dava açılması şarttır.
Bu sürelerin geçirilmesi halinde, idare mahkemesi davanın esasına girmeden dosyayı süre yönünden reddeder.
İdare Mahkemesi Dava Açma Süresi Kaç Gündür?
2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na (İYUK) göre:
| Dava Türü | Dava Açma Süresi |
|---|---|
| İptal Davası | 60 gün |
| Tam Yargı Davası | 1 yıl |
| Vergi Mahkemesi | 30 gün |
| Zımni ret (cevap verilmemesi) | 60 gün |
| Süreli işlemler (atama, disiplin cezası vb.) | 60 gün |
Dava Açma Süresi Ne Zaman Başlar?
- Yazılı bildirimin yapıldığı gün değil, ertesi günden itibaren başlar.
- Tebligatın yapılmaması ya da geç yapılması durumunda süre işlemez.
- Zımni rette, başvuru tarihinden 60 gün sonra süre işlemeye başlar.
İtiraz Edildiyse Süre Yeniden Başlar mı?
Evet. İdari bir işleme karşı üst makama itiraz edilmişse, dava açma süresi:
- İtirazın reddedildiği tarihten itibaren yeniden işlemeye başlar.
Ancak, ilk başvuru süresi içerisinde itiraz edilmiş olması gerekir.
Zımni Ret Durumu Nedir?
İdareye yapılan başvuruya 60 gün içinde cevap verilmezse, başvuru reddedilmiş sayılır (zımni ret).
Bu durumda:
- 60 gün sonra dava açma süresi (yine 60 gün) başlar.
Tam Yargı Davasında Süre Nasıl Hesaplanır?
Tam yargı davası, bir zararın tazmini için açılır. Süre:
- Zararın öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl,
- Her hâlükârda olay tarihinden itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır.
İdare Mahkemesi Süre Hesabında Hafta Sonları ve Resmi Tatiller
- Süreler gün olarak hesaplanır.
- Son gün hafta sonu veya resmi tatile denk gelirse, süre ilk iş günü sona erer.
Süresinde Açılmayan Davalarda Ne Olur?
- Mahkeme, dosyayı süre yönünden reddeder.
- Esasa ilişkin hiçbir değerlendirme yapılmaz.
- Tekrar dava açılması mümkün değildir.
- Hak kaybı yaşanır.
Örneklerle Dava Açma Süresi
🔹 Örnek 1:
31 Ocak 2024’te tebligat alındı → Dava süresi 1 Şubat’tan başlar, 31 Mart 2024’te sona erer.
🔹 Örnek 2:
Disiplin cezası 15 Mayıs’ta bildirildi → İptal davası için son gün: 14 Temmuz 2024
🔹 Örnek 3:
Zarar 1 Eylül 2023’te öğrenildi → Tam yargı davası için son gün: 1 Eylül 2024
İdare Mahkemesine Başvurmadan Önce Zorunlu Başvuru Yolları Var mı?
Bazı davalarda önce idari başvuru zorunludur. Örneğin:
- Vergi uyuşmazlıklarında önce uzlaşma istenir.
- Disiplin cezası veya tayin gibi işlemlerde önce üst makama itiraz mümkündür.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İdare mahkemesi dava açma süresi kaç gündür?
İptal davası için genel olarak 60 gündür. Vergi davalarında ise 30 gün.
2. Süre geçerse ne olur?
Dava reddedilir, hak kaybı yaşanır.
3. Tebligat yapılmazsa süre başlar mı?
Hayır. Tebligat yapılmadan süre işlemez.
4. Zımni rette süre nasıl işler?
İdare cevap vermezse 60. günden itibaren dava açma süresi başlar.
5. Dava açma süresi içinde itiraz edersek ne olur?
Yeni işlem tarihinden itibaren süre yeniden başlar.
6. Tatil günlerinde dava süresi sona ererse ne olur?
Süre, ilk iş gününde sona erer.
Sonuç: Dava Açma Süresini Kaçırmayın, Haklarınızı Kaybetmeyin
İdareye karşı dava açmak isteyen herkes için sürelerin takibi hayati önem taşır. Özellikle idari işlemler çoğu zaman yazılı bildirimle yapılır ve dava açma süresi kısa tutulmuştur.
Eğer siz de bir kamu kurumunun işlemi nedeniyle mağdur olduysanız, önce hangi tür davayı açacağınızı ve sürenizin ne zaman başladığını netleştirin.
Bir hukukçu desteğiyle hareket etmek, hem süreyi hem de içeriği doğru yönetmek açısından çok önemlidir.
No responses yet