Limited şirketler, Türkiye’de en sık tercih edilen şirket türlerinden biridir. Girişimcilerin ve yatırımcıların sıklıkla tercih ettiği limited şirketler, ortakların sorumluluklarının sınırlı olması avantajını sağlar. Limited şirket ortakları, şirkette sahip oldukları sermaye payları oranında hak ve yükümlülüklere sahip olur. Bu nedenle, limited şirket ortağı olmak isteyenlerin şirket ortaklığı kapsamında sahip oldukları hakları ve karşı karşıya kaldıkları yükümlülükleri iyi bilmeleri gerekir.
Limited Şirket Ortaklarının Hakları Nelerdir?
Limited şirket ortaklarının, Türk Ticaret Kanunu’ndan doğan çok sayıda hakkı bulunmaktadır. Bu haklar temel olarak maddi ve yönetime ilişkin haklar şeklinde sınıflandırılabilir.
Kâr Payı Alma Hakkı
Limited şirket ortaklarının en önemli haklarından biri, şirketin elde ettiği kârdan pay alma hakkıdır. Ortaklar, sahip oldukları sermaye payı oranında şirket kârından faydalanırlar. Şirket genel kurulunca kâr dağıtımına karar verilmesi halinde, ortaklar payları oranında kâr payı almaya hak kazanır.
Tasfiye Bakiyesine Katılma Hakkı
Şirketin tasfiye edilmesi durumunda ortakların, şirketin kalan varlıklarından sermaye payları oranında pay alma hakları vardır. Bu durum özellikle şirketin sona erdirilmesi halinde önem taşır ve ortakların sermayelerini koruma altına alır.
Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı
Limited şirket ortaklarının temel haklarından biri bilgi alma hakkıdır. Ortaklar, şirketin finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını ve genel kurul tutanaklarını inceleyebilir, şirket müdürlerinden gerekli açıklamaları talep edebilirler. Bu hak, şirketin şeffaf yönetilmesini sağlar.
Genel Kurula Katılma ve Oy Hakkı
Ortakların en kritik haklarından biri genel kurula katılma ve oy kullanma hakkıdır. Şirket yönetimine ilişkin kararların alındığı genel kurul toplantılarında her ortak, sahip olduğu sermaye payı oranında oy kullanma hakkına sahiptir. Böylece ortaklar, şirketin yönetiminde aktif rol alabilirler.
Rüçhan (Ön Alım) Hakkı
Limited şirketlerde sermaye artırımı yapılması durumunda ortakların öncelikli olarak yeni çıkarılan payları satın alma hakkı vardır. Bu durum ortakların sermaye oranlarının korunmasına olanak tanır ve dışarıdan yabancı ortak girişini kısıtlayabilir.
Ayrılma Hakkı
Belirli durumlarda, ortakların şirketten ayrılma hakkı bulunur. Örneğin şirket sözleşmesinde öngörülen özel sebepler gerçekleştiğinde veya şirket genel kurulunca alınan bazı kararlarda, ortaklar şirketten ayrılma ve sermaye paylarının karşılığını alarak ortaklıktan çıkma hakkına sahiptir.
Limited Şirket Ortaklarının Yükümlülükleri Nelerdir?
Limited şirket ortakları, birtakım yükümlülüklerle karşı karşıyadır. Bu yükümlülükler, ortakların haklarının yanında şirketin faaliyetlerinin devamlılığı için önem taşır.
Sermaye Taahhüdünü Yerine Getirme Yükümlülüğü
Limited şirket ortaklarının temel yükümlülüğü, şirket kurulduğu anda taahhüt ettikleri sermaye miktarını tam ve zamanında ödemektir. Sermaye taahhüdünü yerine getirmeyen ortaklar, şirket yönetimi tarafından temerrüde düşürülerek yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.
Rekabet Etmeme Yükümlülüğü
Ortaklar, limited şirketteki ortaklık süreleri boyunca şirkete rekabet oluşturacak faaliyetlerde bulunmamalıdır. Şirketin faaliyet alanına giren bir başka işte ortak ya da yönetici olarak yer almaları yasaklanabilir veya şirket sözleşmesiyle bu durum sınırlandırılabilir.
Şirket Kararlarına Uyma Yükümlülüğü
Limited şirket ortakları, genel kurulda alınan şirket kararlarına uymak zorundadır. Genel kurul tarafından alınan kararlar, şirketin menfaatlerini koruma amacıyla ortaklar için bağlayıcıdır. Bu nedenle ortakların kararlara uymamaları halinde şirket tarafından çeşitli yaptırımlar uygulanabilir.
Zarar Katılımı Yükümlülüğü
Limited şirket ortakları, şirket faaliyetleri sonucunda zarar edilmesi durumunda, bu zararı sermaye payları oranında üstlenirler. Ancak, limited şirketlerde ortakların sorumluluğu yalnızca şirkete koydukları sermaye miktarı ile sınırlıdır. Ortakların şahsi varlıklarına zarar nedeniyle başvurulamaz.
Şirketin Bilgilerini Gizli Tutma Yükümlülüğü
Ortaklar, şirketin ticari sırlarını ve gizli bilgilerini üçüncü kişilere açıklamamakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali halinde ortak, şirkete karşı maddi ve manevi tazminat sorumluluğu altına girebilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Limited şirket ortakları şirketin borçlarından sorumlu mudur?
Ortakların sorumluluğu şirkete koydukları sermaye ile sınırlıdır. Şirket borçlarından şahsi varlıklarıyla sorumlu değildirler.
2. Limited şirket ortağı genel kurul toplantısına katılmazsa ne olur?
Toplantıya katılmayan ortaklar, alınan kararlara uymak zorundadır ancak kararlara itiraz hakları saklıdır.
3. Şirkette bilgi alma hakkım nasıl kullanılır?
Ortaklar, şirket müdürlerinden bilgi ve belge talep ederek bu haklarını kullanabilir.
4. Limited şirket ortağı payını devredebilir mi?
Evet, ancak ortaklık payının devri diğer ortakların onayı ile gerçekleşir.
5. Ortaklıktan ayrılma halinde ortak payımı nasıl geri alabilirim?
Şirketten ayrılma durumunda, payın gerçek değeri hesaplanarak ayrılan ortağa ödenir.
6. Şirket zarar ederse ortakların durumu ne olur?
Zarar, ortakların sermaye payları oranında karşılanır; ancak şahsi mal varlıkları korunur.
7. Ortaklar, şirket müdürü olarak görev alabilir mi?
Evet, ortaklar müdürlük yapabilir ve şirketi temsil edebilirler.
8. Limited şirketlerde sermaye artırımı nasıl yapılır?
Genel kurul kararıyla yapılır ve mevcut ortakların ön alım hakkı bulunur.
9. Şirket ortaklarının rekabet yasağı ne zaman sona erer?
Ortaklığın sona ermesiyle birlikte rekabet yasağı da sona erer.
10. Ortaklar şirket adına borçlanabilir mi?
Ortaklar ancak şirket müdürü sıfatıyla yetkilendirilmişse şirket adına borçlanabilirler.
No responses yet