Dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte dünya genelinde vergi sistemleri de bu yeni düzene uyum sağlamaya çalışmaktadır. Türkiye, bu dönüşüme ayak uydurmak amacıyla 1 Mart 2020 tarihinden itibaren Dijital Hizmet Vergisi (DHV) uygulamasını yürürlüğe koymuştur. Bu vergi, özellikle internet üzerinden sunulan reklamcılık, dijital içerik ve aracı hizmetlere yöneliktir. Peki, Dijital Hizmet Vergisi nedir, kimleri kapsar, hangi hizmetler bu vergiye tabidir ve kimler muaftır? Bu kapsamlı rehberde tüm sorularınıza cevap bulacaksınız.
Dijital Hizmet Vergisinin Yasal Dayanağı
Dijital Hizmet Vergisi, 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu yasa ile internet üzerinden sağlanan belirli dijital hizmetlerin vergilendirilmesi hedeflenmiş, uluslararası büyük teknoloji şirketlerinin Türkiye pazarındaki faaliyetleri daha şeffaf hale getirilmiştir.
Dijital Hizmet Vergisinin Kapsadığı Hizmet Türleri
Dijital Hizmet Vergisi, aşağıda yer alan üç ana hizmet grubu üzerinden alınmaktadır:
- Dijital Reklam Hizmetleri
- Arama motoru reklamları
- Sosyal medya platformlarındaki sponsorlu gönderiler
- Banner, video ve hedefli reklam hizmetleri
- Kullanıcı davranışları üzerinden kişiselleştirilen reklamlar
- Dijital Ortamda Sunulan Sesli, Görsel ya da Dijital İçerik Hizmetleri
- Film, dizi ve müzik yayın platformları (örneğin Netflix, Spotify)
- Oyun platformları ve mobil uygulama mağazaları
- E-kitap, podcast, online eğitim içerikleri
- Dijital Aracılık Hizmetleri
- E-ticaret platformlarının sağladığı aracı hizmetler (örneğin Amazon, Trendyol)
- Online rezervasyon hizmetleri (örneğin Booking, Airbnb)
- Freelance platformları üzerinden sağlanan hizmet bağlantıları
Dijital Hizmet Vergisi Oranı Nedir?
- Dijital Hizmet Vergisi oranı %7,5 olarak belirlenmiştir.
- Cumhurbaşkanı, bu oranı %1 ila %15 arasında değiştirme yetkisine sahiptir.
- Vergi matrahı, dijital hizmetten elde edilen hasılat üzerinden hesaplanır.
Kimler Dijital Hizmet Vergisine Tabi?
Vergiye tabi olanlar şunlardır:
- Yurt içi veya yurt dışı fark etmeksizin, Türkiye’de dijital hizmet sunan gerçek ve tüzel kişiler
- Türkiye’de hizmet alan kullanıcıların ödediği bedel üzerinden gelir elde eden platformlar
Bu kapsamda, Facebook, Google, YouTube, Instagram, TikTok, Apple, Amazon gibi şirketler DHV mükellefidir. Yerli dijital girişimler de belirli bir ciroyu aştığında kapsam dahiline girebilir.
Muafiyet Kriterleri ve İstisnalar
Aşağıdaki durumlarda dijital hizmet vergisi uygulanmaz:
- Türkiye’deki hasılatı 20 milyon TL’nin altında olan hizmet sağlayıcılar
- Küresel hasılatı 750 milyon Euro’nun altında olan şirketler
- Elektronik haberleşme, ödeme sistemleri ve bankacılık işlemleri gibi bazı özel alanlar
- Kamu kurumları tarafından sunulan dijital hizmetler
Vergilendirme Süreci ve Beyanname Verilmesi
- Mükellefler, her ayın sonuna kadar DHV beyannamesi verir.
- Vergi, takip eden ayın 26’sına kadar ödenmelidir.
- Beyanlar elektronik ortamda, Gelir İdaresi Başkanlığı sistemi üzerinden yapılır.
Uygulamada Dijital Hizmet Vergisi ile İlgili Karşılaşılan Sorunlar
| Sorun | Açıklama |
|---|---|
| Çifte vergilendirme riski | Aynı hizmetin hem Türkiye’de hem yurtdışında vergilendirilmesi |
| Vergi maliyetinin tüketiciye yansıtılması | Platformların vergi yükünü fiyatlara eklemesi |
| Verginin dijital girişimlere etkisi | Ciro eşiğine yaklaşan küçük girişimlerin yük hissiyatı |
| Uluslararası uyum sorunları | OECD’nin küresel vergi standartlarına geçiş süreciyle çakışmalar |
Dijital Hizmet Vergisi ile İlgili Güncel Gelişmeler
- Türkiye, OECD bünyesindeki “Küresel Asgari Vergi” reform sürecine aktif katılım sağlamaktadır.
- Gelecekte DHV uygulamasının, bu uluslararası mutabakata paralel olarak yeniden düzenlenmesi söz konusu olabilir.
- Avrupa Birliği ve ABD gibi ülkelerle yapılan ticari görüşmelerde DHV, sıkça müzakere konusudur.
Dijital Hizmet Vergisinin Türk Ekonomisine Etkisi
Bu vergi;
- Devletin dijital ekonomiden gelir elde etmesini sağlamıştır
- Vergi tabanının genişletilmesine katkı sunmuştur
- Ancak büyük teknoloji şirketleri tarafından dolaylı vergi yükü olarak son kullanıcıya yansıtılmıştır
Örnek Senaryo:
Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı merkezli bir video platformu, kullanıcılarına sunduğu aylık abonelik hizmetinden 100 milyon TL gelir elde etmektedir. Bu platform, %7,5 DHV oranına göre 7,5 milyon TL vergi ödemek zorundadır.
Dijital Hizmet Sağlayıcıları İçin Öneriler
- Ciro takibi yapılmalı ve vergi yükümlülüğü eşiği düzenli izlenmelidir.
- Sözleşmelerde DHV yansıtması açıkça belirtilmelidir.
- Yerel vergi danışmanlarıyla çalışılarak beyan süreci doğru yönetilmelidir.
Sonuç: Dijitalleşen Dünyada Vergi Disiplininin Bir Parçası
Dijital Hizmet Vergisi, dijital ekonomiye entegre olmuş tüm şirketler için önemli bir yükümlülüktür. Türkiye’nin dijitalleşen gelir kaynaklarını vergilendirme çabası, hem mali disiplini hem de adil rekabet ortamını güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle, dijital platformlar ve içerik üreticileri, DHV düzenlemelerine tam uyum sağlamalıdır.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
No responses yet