📌 1. İş Hukukunda Arabuluculuk Nedir?
📌 Arabuluculuk, işçi ve işveren arasında çıkan uyuşmazlıkların mahkemeye taşınmadan önce, tarafsız bir üçüncü kişi olan arabulucu eşliğinde müzakere edilerek çözüme kavuşturulmasıdır.
✔ 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile 2018 yılından itibaren iş hukukunda dava şartı arabuluculuk zorunlu hale getirilmiştir.
✔ İşçi ve işveren uyuşmazlıklarının çoğunda mahkemeye gitmeden önce arabulucuya başvurmak zorunludur.
🚨 Örnek:
Bir işçi, işten çıkarıldıktan sonra kıdem tazminatını alamadıysa, doğrudan dava açamaz. Öncelikle arabulucuya başvurması gerekir.
📌 2. İş Hukukunda Hangi Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Zorunludur?
| Uyuşmazlık Türü | Arabuluculuk Zorunlu mu? |
|---|---|
| Kıdem tazminatı | ✔ Zorunlu |
| İhbar tazminatı | ✔ Zorunlu |
| Fazla mesai ücreti | ✔ Zorunlu |
| Yıllık izin ücreti | ✔ Zorunlu |
| Maaş alacağı | ✔ Zorunlu |
| İşe iade davası | ✔ Zorunlu |
| İş kazası tazminat davası | ❌ Zorunlu değil |
| İş kazası ceza davası | ❌ Zorunlu değil |
🚨 Örnek:
Bir işçi maaşını eksik aldığını iddia ediyorsa, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
📌 3. İş Hukukunda Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
✅ 3.1. Başvuru
✔ Arabuluculuğa başvuru, karşı tarafın bulunduğu yerdeki adliyede Arabuluculuk Bürosu’na yapılır.
✔ Büro yoksa, Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğü aracılığıyla başvuru yapılır.
🚨 Örnek:
İstanbul’da işten çıkarılan bir işçi, işverenin iş yerinin bulunduğu ilçedeki adliyede Arabuluculuk Bürosu’na başvurur.
✅ 3.2. Arabulucu Atanması
✔ Başvurudan sonra 5 gün içinde arabulucu atanır.
✔ Arabulucu, taraflarla iletişime geçerek ilk toplantı tarihini belirler.
✅ 3.3. Görüşmelerin Yapılması
✔ Arabulucu, tarafları uzlaştırmaya çalışır.
✔ Taraflar uzlaşırsa anlaşma tutanağı imzalanır.
✔ Anlaşamazlarsa, son tutanak tutulur ve dava açılabilir.
🚨 Örnek:
Bir işçi, 20.000 TL kıdem tazminatı talep eder. İşveren, 15.000 TL ödemeyi kabul ederse, arabuluculukta anlaşma sağlanır ve bu tutanak mahkeme kararı gibi bağlayıcı olur.
✅ 3.4. Süre Sınırı
✔ Arabuluculuk süreci en fazla 3 hafta sürer.
✔ Gerekirse 1 hafta daha uzatılabilir.
📌 4. Arabuluculuk Ücretini Kim Öder?
✔ Taraflar anlaşırsa, ücret ortak ödenir veya aralarında anlaşırlar.
✔ Anlaşma sağlanamazsa, ilk 2 saatlik görüşme ücreti Adalet Bakanlığı tarafından karşılanır.
| Sonuç | Ücret |
|---|---|
| Anlaşma Sağlanır | Arabulucu ücreti taraflarca eşit ödenir veya aralarında anlaşırlar. |
| Anlaşma Sağlanmaz | İlk 2 saati devlet karşılar, daha uzun sürerse taraflar eşit paylaşır. |
📌 5. Arabuluculuk Anlaşma Tutanaklarının Hukuki Geçerliliği
✔ Taraflar arabuluculuk sonunda anlaşmaya varırsa, bu anlaşma tutanağı mahkeme kararı niteliğindedir.
✔ Bu tutanağa icra edilebilirlik şerhi alınırsa, mahkeme ilamı gibi doğrudan icra takibi başlatılabilir.
🚨 Örnek:
İşçi, 10.000 TL tazminat alacağı için arabuluculukta anlaştı. İşveren ödeme yapmazsa, işçi doğrudan icra takibi başlatabilir.
📌 6. İş Hukukunda Arabuluculuğun Avantajları
| Avantaj | Açıklama |
|---|---|
| Hızlı Çözüm | Mahkemede yıllar sürecek dava, arabuluculuk ile 3 hafta gibi kısa sürede çözülebilir. |
| Düşük Maliyet | Mahkeme masraflarına göre çok daha düşük maliyetlidir. |
| Taraf Memnuniyeti | Taraflar kendi iradeleriyle anlaşır. |
| Gizlilik | Arabuluculuk görüşmeleri gizlidir. |
📌 7. İş Hukukunda Arabuluculuk Sürecinde Sık Karşılaşılan Sorunlar
| Sorun | Çözüm Önerisi |
|---|---|
| İşverenin Görüşmelere Katılmaması | Arabulucu tarafından yazılı tebligat yapılır. Katılmazsa tutanak tutulur. |
| İşçi Bilgisizliği | İşçi, haklarını öğrenmek için bir avukattan destek alabilir. |
| Anlaşmazlık | Arabulucu, tarafları farklı çözüm önerileri sunarak uzlaştırmaya çalışır. |
📌 8. Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ Ahmet Bey, 5 yıl çalıştığı iş yerinden çıkarılmış ve kıdem tazminatı alamamıştır.
✔ Arabuluculuk Bürosu’na başvurur.
✔ Arabulucu atanır ve işverene bildirilir.
✔ Görüşmede işveren, Ahmet Bey’e 20.000 TL ödeme teklif eder, Ahmet Bey kabul eder.
✔ Anlaşma tutanağı imzalanır, tazminat ödenir.
📌 9. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 İş kazası tazminatı için arabuluculuk zorunlu mu?
📌 Hayır, iş kazası ve meslek hastalığı tazminat davalarında arabuluculuk zorunlu değildir.
🔹 Arabuluculukta anlaşamazsam dava açabilir miyim?
📌 Evet. Son tutanakla birlikte 30 gün içinde iş mahkemesine dava açabilirsiniz.
🔹 Arabulucu ücretini kim öder?
📌 Anlaşma olursa taraflar eşit öder. Anlaşmazlık durumunda ilk 2 saat devlet karşılar.
🔹 Arabuluculuk anlaşması mahkeme kararı gibi midir?
📌 Evet. İcra edilebilirlik şerhi alınırsa mahkeme ilamı niteliğindedir.
🔹 Arabuluculuk ne kadar sürer?
📌 En fazla 4 hafta sürer.
No responses yet