Gayrimenkul hukuku, taşınmazlar üzerindeki hakların güvenliğini sağlamak açısından büyük öneme sahiptir. Tapu siciline işlenen her türlü işlem, hem taraflar hem de üçüncü kişiler açısından bağlayıcıdır. Bu bağlamda, şerh kurumu da tapu güvenliğini sağlayan en önemli araçlardan biridir. Peki bir eve şerh nasıl konulur? Kimler, hangi sebeplerle tapuya şerh koydurabilir? Tüm yönleriyle bu önemli hukuki süreci birlikte inceleyelim.
Şerh Nedir?
Şerh, tapu siciline sınırlı süreli veya geçici hakların ya da kişisel nitelikteki bazı taleplerin işlenmesidir. Tapudaki bu kayıt, söz konusu hakkın veya durumun, üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilmesini sağlar.
Şerhler, kişisel haklar, aile hukuku ile ilgili haklar, kiracılık durumu, evlilik birliği korunması, önalım hakkı gibi farklı nedenlerle konulabilir.
Eve Şerh Koymanın Amacı Nedir?
Bir taşınmaza şerh koymanın temel amacı, o taşınmaz üzerindeki bazı hakları ve hukuki durumları üçüncü kişilere karşı bildirir hale getirmektir. Böylece kötü niyetli devirlerin ve hak kayıplarının önüne geçilir.
Örneğin;
- Boşanma davası sürecindeki eş, mal kaçırılmasını önlemek için aile konutuna şerh koyabilir.
- Kiracı, kira sözleşmesini şerh ettirerek taşınmazın devrinde yeni malik karşısında hak sahibi olduğunu gösterebilir.
Eve Şerh Nasıl Konulur?
Bir eve şerh koydurmak için izlenmesi gereken genel adımlar şunlardır:
1. Şerh Talebinin Hazırlanması
İlgili taraf, şerh koyulmasını talep ettiği hakkı dayanak gösteren belgeleri (sözleşme, mahkeme kararı, beyan) hazırlar.
2. Tapu Müdürlüğüne Başvuru
Şerh talebi ile birlikte belgeler, taşınmazın bağlı bulunduğu Tapu Müdürlüğü’ne sunulur. Başvuru şahsen yapılabileceği gibi, noter onaylı vekâlet ile vekil aracılığıyla da yapılabilir.
3. Gerekli Belgelerin Teslimi
Her şerh türü için farklı belgeler gerekebilir. Örnekler:
| Şerh Türü | Gerekli Belgeler |
|---|---|
| Aile Konutu Şerhi | Evlilik cüzdanı, ikamet belgesi, eşin rızası ya da mahkeme kararı |
| Kira Şerhi | Noter onaylı kira sözleşmesi |
| Alım-önalım Şerhi | Sözleşme örneği, tarafların kimlik bilgileri |
| İhtiyati Tedbir Şerhi | Mahkeme kararı ve talimat yazısı |
4. Tapu Siciline Kaydedilmesi
Şerh talebi uygun bulunursa, taşınmazın tapu kaydına ilgili şerh düşülür. Bu andan itibaren söz konusu durum, taşınmazla ilgilenen herkes tarafından görülebilir ve bağlayıcı olur.
Aile Konutu Şerhi Nedir? Nasıl Konulur?
Aile konutu şerhi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi gereği, eşlerden birinin rızası olmadan aile konutu üzerinde işlem yapılmasını engelleyen özel bir şerh türüdür.
Şerh için gerekenler:
- Nüfus kayıt örneği (evlilik durumu),
- İkamet belgesi (konutun aile konutu olduğunu ispatlar),
- Eşin rızası ya da mahkeme kararı.
Bu şerh sayesinde, konutun satılması, kiraya verilmesi veya ipotek ettirilmesi ancak diğer eşin rızasıyla mümkündür.
Şerhin Süresi ve Sona Ermesi
Şerhlerin tapuda kalma süresi genellikle 10 yıldır. Ancak bazı şerhler belirli sürelidir ve süresi dolduğunda kendiliğinden silinir. Şerhin kaldırılması için:
- Hakkın sona erdiğini gösteren belgeyle başvuru,
- Mahkeme kararı,
- Tarafların karşılıklı yazılı beyanı gerekir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Şerh ile İlgili Sık Karşılaşılan Sorular
- Şerh, mülkiyet hakkını etkiler mi?
Hayır. Şerh, mülkiyeti devretmez. Ancak mülkiyetin kullanımı veya tasarrufu üzerinde sınırlama getirir. - Her isteyen eve şerh koyabilir mi?
Hayır. Yalnızca hukuki menfaati bulunan, belge ile desteklenen hakka sahip kişiler şerh talebinde bulunabilir. - Ev sahibi şerh konduğunu bilmeden evini satarsa ne olur?
Şerh tapuda kayıtlı olduğu için, alıcı şerhi görmüş sayılır. Şerhin etkileri alıcıya da geçer.
Sonuç
Eve şerh koymak, bireylerin taşınmaz haklarını koruma altına almaları açısından son derece önemlidir. İster eşlerin evlilik birliğini koruma amacıyla olsun, ister bir kiracının hakkını garantiye alma hedefiyle, tapuya şerh verilmesi hem hak sahiplerini hem de üçüncü kişileri bilgilendiren etkili bir yoldur. Bu süreçte yapılan yanlışlıklar, hak kayıplarına yol açabileceğinden, sürecin dikkatli yönetilmesi ve gerekirse hukuki danışmanlık alınması büyük önem taşır.
No responses yet